پشتپرده نقش امارات در عادیسازی روابط
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ ابو محمد الجولانی (احمد الشرع)، فرمانده شورشیان حاکم بر سوریه در سفری غیرمنتظره به امارات متحده عربی سفر کرد. این سفر دومین حضور او در امارات پس از معرفی خود به عنوان رئیس دوره انتقالی سوریه است.
این در حالی است که ابوظبی پیش از این روابط گستردهای با حکومت بشار اسد، رئیس جمهور سابق سوریه برقرار کرده بود و پس از تسلط هیئت تحریر الشام بر دمشق، نگرانیهای خود را نسبت به افزایش افراطگرایی و تروریسم در سوریه اعلام کرد. امارات همچنین ۱۹ فرد و نهاد مرتبط با اخوانالمسلمین را در فهرست گروههای تروریستی خود قرار داد.
ابوظبی با وجود بدبینی نسبت به احمد الشرع، با هدف کسب منافع حداکثری، جلوگیری از تسلط کامل ترکیه و کاهش نفوذ ایران، روابط خود را با حاکمیت جدید دمشق گسترش داد.
در سفر ماه آوریل، جلسهای در ابوظبی با حضور مقامهای ارشد رژیم صهیونیستی ازجمله موساد و شورای امنیت داخلی با میانجیگری امارات برگزار شد
یکی از کانالهایی که امارات برای توسعه روابط با حاکمیت جدید سوریه دنبال کرده، ایفای نقش میانجی در روند عادیسازی روابط میان سوریه و رژیم صهیونیستی است. امارات متحده عربی که به عنوان یکی از حامیان اصلی روند عادیسازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی شناخته میشود، در ماههای اخیر تلاش کرده است تا حلقه ارتباطی بین دمشق و تلآویو را شکل دهد.
امارات کانالی محرمانه و مخفی برای مذاکرات غیرمستقیم میان رژیم صهیونیستی و سوریه ایجاد کرده است که امکان تبادل پیامها و گفتوگوهای امنیتی و اطلاعاتی را فراهم میآورد و بر اعتمادسازی و کاهش تنشها متمرکز است.
در دو سفر اخیر الشرع به امارات، پرونده عادیسازی روابط و مذاکرات غیرمستقیم دمشق و تلآویو در دستور کار قرار داشت. در نخستین سفر، گفتوگوها بر مسائل امنیتی، اطلاعاتی، فنی و اعتمادسازی متمرکز بود.
رسانههای عبریزبان گزارش دادند که در سفر ماه آوریل، جلسهای در ابوظبی با حضور مقامهای ارشد رژیم صهیونیستی ازجمله موساد و شورای امنیت داخلی با میانجیگری امارات برگزار شد که نقطه عطفی در روابط دو طرف محسوب میشود و درهای تماسهای مستقیمتر را گشود. همچنین، پایگاه خبری اسرائیل هیوم گزارش کرد، در سفر دوم الشرع به ابوظبی، وی با هانگبی، رئیس شورای امنیت داخلی رژیم صهیونیستی دیدار داشت.
رژیم صهیونیستی تمایل خود به دستیابی به توافق عادیسازی و صلح با سوریه را پنهان نکرده است. گیدئون ساعر، وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی در کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کرد، رژیم صهیونیستی مایل به گسترش حلقه توافقهای ابراهیم و خواستار اضافه شدن کشورهای جدیدی مانند سوریه و لبنان به این روند است. وی تأکید کرد، این موضوع از طریق حفظ منافع حیاتی و امنیتی رژیم صهیونیستی دنبال خواهد شد.
همچنین استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیسجمهور آمریکا، پیشتر اعلام کرده بود، واشنگتن بهزودی بیانیه مهمی درباره پیوستن کشورهای منطقه به توافقهای عادیسازی صادر خواهد کرد.
واقعیت آن است که علاوه بر آمریکا، امارات متحده عربی نقش میانجی کلیدی و رابط منطقهای در پیشبرد روند عادیسازی روابط سوریه و رژیم صهیونیستی دارد و بدون مشارکت فعال این کشور، پیشرفت قابل توجهی در این مسیر دشوار امکانپذیر نخواهد بود.
امارات با اتکا به روابط تعریفشده خود با تلآویو، به عنوان پلی ارتباطی میان رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی عمل میکند و در چارچوب راهبردی گستردهتر خود، تلاش دارد سوریه را به روند عادیسازی بپیوندد تا موازنه منطقهای را تغییر و نفوذ بازیگران رقیب مانند ترکیه را کاهش دهد.
به طور کلی، اهداف امارات در ایفای نقش میانجی عبارت است از کاهش نفوذ ترکیه و ایران در سوریه، کسب امتیازات سیاسی و امنیتی، تضمین فاصلهگیری از گروههای افراطی، شفافسازی رابطه با اخوانالمسلمین و مهندسی توازن جدیدی در منطقه.
بهره سخن
با وجود تمایل تلآویو و دمشق به عادیسازی روابط، چشمانداز رسمی شدن این روند با چالشهایی مواجه است. مهمترین مانع، موضوع جولان اشغالی است که به دلیل اهمیت راهبردی و منابع آبیاش، مانع اصلی در تسریع روند عادیسازی محسوب میشود. به خصوص که بخشی از مردم سوریه عادیسازی را خیانتی به آرمانهای مردم سوریه و فلسطین میدانند.
مردم سوریه تأکید میکنند، جولان بخشی از خاک سوریه است و نباید واگذار شود. به همین دلیل، دمشق خواهان بازپسگیری بخشهایی از بلندیهای جولان است و گزارش شده که درخواست بازپسگیری حدود یکسوم مساحت جولان را برای پیشبرد توافق مطرح کرده است.